Iris, van regisseur Richard Eyre (2002)
Levensverhaal van Iris Murdoch; over een liefdesgeschiedenis en hoe een sterke jonge vrouw, die weet wat ze wilt, de strijd aangaat met de verschrikkelijke ziekte Alzheimer op latere leeftijd en wegkwijnt tot een zielig mens, opgetekend door haar man. Ook gaat de film over de tegenstelling: op jonge leeftijd is het Iris die de plannen maakt en min of meer haar man leidt, maar op latere leeftijd worden de rollen omgekeerd.
Iris (Judi Dench), inmiddels een oude vrouw, houdt een lezing over haar favoriete onderwerp: liefde. Zichtbaar aanbeden door haar man steekt ze haar verhaal af in een zaal met aandachtige toehoorders. Iris, is 'Dame Iris', een filosofe en schrijfster van vele boeken. Zij is een naam in het wereldje van literatuurliefhebbers en taalpuristen. Ze staat bekend als de briljantste vrouw van Engeland.
Het verhaal neemt ons mee naar de studententijd in Oxford waar Iris ( gespeeld door Kate Winslet) een sterke, charismatische, bruisende en vooral vrije jonge vrouw is. Ze geniet van het leven en al haar onderdelen. Aan vrienden geen gebrek en het is deze tijd dat ze haar partner voor het leven leert kennen, John Bayley. Bayley is een stutterige, verlegen studiebol, die het weet te schoppen tot literatuurprofessor.
We zien hoe deze twee compleet verschillende mensen naar elkaar toe groeien, omdat ze elkaar respecteren. Goed, het gaat niet altijd over een leien dakje, maar toch. De film switcht van de studententijd over naar de latere periode, waarin het Iris duidelijk wordt dat ze een gevecht aan het voeren is met een ziekte. Een gevecht dat ze niet wilt verliezen, maar dat gebeurt wel. Zo zien we hoe Iris is uitgenodigd door de televisie voor een interview. Eenmaal aangekomen heeft ze geen flauw idee wat ze daar doet en gaat naar huis. Thuis aangekomen zegt ze tegen haar man wat er gebeurt is en die heeft zoiets van: " Nou, prima toch meid".. Prachtig!
Haar man, want ze zijn intussen getrouwd, blijft zeer positief met dit gegeven omgaan en blijft haar respecteren. Hij behandelt haar zeker niet als klein kind. Hoewel ze duidelijk tekenen van kindsheid laat zien. Heel intrigerend zijn de momenten dat Iris inziet wat er aan de hand is. Het gaat op en neer met haar stemming. John Bayley, voortreffelijk neergezet door zowel Hugh Bonneville als Jim Broadbent, heeft twee boeken geschreven: 'Elegie voor Iris' en 'De Wereld van Iris', waarop deze geweldige film is gebaseerd.
Ik was heel erg onder de indruk van Kate Winslet die de jonge, vastbesloten Iris voortreffelijk neerzet. Zoals de scène dat ze van de trap af komt (rolt) en dan gillend van het lachen opstaat...Of de openingsscène van de film met een blote Kate in het water, iets wat later in de film terugkomt als symbool van haar vrij zijn. Ook Judi Dench zet een prachtig karakter neer als de dementerende Iris. Acteur Jim Broadbent heeft een Oscar voor zijn rol als Jim Bayley gekregen dit jaar. In eerste instantie had ik nog nooit van deze man gehoord, maar na het zien van deze film, heeft hij mijns inziens het beeldje dubbel en dwars verdiend. Eigenlijk hadden alle acteurs van de film een Oscar moeten krijgen, want dit was één van de beste films die ik heb gezien dit jaar.