Der Untergang, van regisseur Oliver Hirschbiegel (2004)
Verslag van de ondergang van het derde rijk. Het is april 1945 en Hitler heeft zich met enige van zijn generaals en personeel teruggetrokken in de bunker onder de Rijkskanselarij in Berlijn. De Duitsers verliezen op alle gebieden de controle en het Rode Leger marcheert Berlijn binnen. Hitler weigert te geloven hoe de situatie werkelijk is en de generaals 'rollen over elkaar heen' om de stad te verlaten. Der Führer blijft in Berlijn, tot op het laatst.
De film begint in 1942 als er, midden in de nacht ,jonge vrouwen aankomen in het privé-verblijf van Hitler . Ze zijn op uitnodiging voor een baan als privé-secretaresse van Hitler. De vrouwen zijn zenuwachtig, want ze weten niet wat ze moeten zeggen. Onder hen is ook Fraulein Traudl Hubs, een jonge vrouw die ondanks haar onhandigheid, kracht uitstraalt. Dit ziet de Führer en zij is het ook die wordt aangenomen.
De volgende scène neemt ons mee naar de verjaardag van der Führer, 20 april 1945. De kopjes trillen op de tafel. Dit zijn geen bombardementen, maar het is artillerievuur. Berlijn ligt onder vuur. Het leven van de Führer gaat gewoon door, maar nu in de bunker, onder de Rijksdag. Als het vuur hem aan de schenen ligt, vraagt de Führer zijn adviseurs om raad. Dan blijkt dat ze geen van allen weten hoe de situatie werkelijk is. Hitler beraamt nog een laatste vernietigende aanval, maar het is duidelijk dat ook hij slachtoffer is geworden van zijn eigen illusie.
Der Untergang is een ontzettend indrukwekkende film over de laatste dagen van 'der Führer'. Zo menselijk als hij in het begin is tegen de jonge vrouwen en ook later nog tegen zijn personeel, zo onmenselijk is hij tegenover zijn volk buiten. Het is onbegrijpelijk hoe het brein van zo'n 'man' moet hebben gewerkt. De film wordt min of meer verteld vanuit het gezichtspunt van Hitler's privé-secretaresse Traudl Junge, die tot op het laatst bij haar baas is gebleven. Net als Dokter Goebbels, zijn vrouw, Magda en de rest van het personeel.
Normaal maak ik geen recensies over oorlogsfilms, of films die op een of andere manier een relatie hebben met de Tweede Wereldoorlog, maar dit is een document dat ik niet had willen missen. Hitler wordt bijna menselijk neergezet door Bruno Ganz. Eva Braun (Juliane Kohler ) lijkt het hele gebeuren te willen wegduwen; zij gaat 'gewoon' door met haar leven. Tegen het eind van de film en de oorlog trouwen De Führer en Eva Braun nog met elkaar. Een paar uur later liggen hun lichamen levenloos in Hitler's kamer. Hij heeft zijn 'begrafenis' nog geregeld. Om de lichamen te verbranden, moesten er honderden liters benzine worden 'geregeld'. Nadat Hitler zelfmoord heeft gepleegd schiet Goebbels eerst zijn vrouw en vervolgens zichzelf dood. Eerder heeft Magda Goebbels van Hitler de onderscheiding van 'Beste Moeder' gekregen. Nog diezelfde dag brengt zij haar kinderen om het leven.
Op het laatst is te zien wat er van de diverse mensen is geworden die nog in leven waren. Wat me heel erg is bij gebleven is het interview met Traudl Junge, die in 2002 is overleden. Zij vertelde dat ze pas realiseerde wat er was gebeurd toen ze langs een gedenkteken liep van iemand van haar eigen leeftijd. Ze zegt ook duidelijk dat de meeste mensen niet hebben geweten wat voor omvang de oorlog en afgrijselijke jodentransporten hadden. Ook zijzelf hoorde bij die groep mensen tot dat moment! Ze zegt ook dat als de mensen toen maar iets verder keken of vroegen, dan hadden ze het wel geweten...